Het klinkt misschien gek, maar een eikelmuis is geen muis. De eikelmuis behoort tot de familie van de slaapmuizen. Deze knaagdiergroep zit eigenlijk tussen de families van de muizen en de eekhoorns in. Zijn sierlijke pluimstaart verraadt dit al een beetje. Het feit dat eikelmuizen als de beste in struiken en bomen kunnen klauteren, maakt de verwantschap met eekhoorns nog duidelijker! Die staart is trouwens heel belangrijk voor het balanceren over takken.
Maar hoe zit het dan met het woord slaapmuis? Die verwijst naar de lange winterslaap: eikelmuizen slapen maar liefst een half jaar! Om zo’n lange periode zonder voedsel door te komen, moeten eikelmuizen in het najaar opvetten. Ze eten dan vooral zaden en bessen. Als ze in het voorjaar weer wakker worden zijn ze hun vetreserves verloren en hebben ze veel kalk en eiwit nodig om zich te kunnen voortplanten. Scharrelend op de bosbodem zoeken ze naar kevers, miljoenpoten en slakken. Eikelmuizen zijn overigens alleen ‘s nachts actief. Dankzij hun grote kraalogen en lange snorharen kunnen ze dan goed de weg vinden.
Overdag slapen eikelmuizen op een veilige plek, vaak met meerdere soortgenoten bij elkaar. Zo’n natuurlijke slaapplaats kan een holte in een oude boom zijn, onder omgevallen boomstronken, tussen stenen of in rotsspleten. Om de eikelmuis te helpen, hangen natuurorganisaties ook speciale nestkasten voor hen op.