IUCN: rode lijst van bedreigde diersoorten

IUCN Rode Lijst van bedreigde diersoorten

Of en in hoeverre een dier- of plantensoort is bedreigd, wordt bepaald door de wereldwijde organisatie IUCN: International Union for the Conservation of Nature.

De IUCN heeft een Rode Lijst opgesteld waarin de bedreigingsstatus van dier- en plantsoorten staat weergegeven. Jaarlijks onderzoeken vele wetenschappers en biologen op basis van vaste richtlijnen van de IUCN Rode Lijst de bedreigingsstatus van talloze plant- en diersoorten wereldwijd. Anno 2020 zijn 120.000 soorten onderzocht. Hiervan bleken 32.000 soorten met uitsterven te worden bedreigd...

Belangrijkste bedreigingen

Voor elke diersoort die is opgenomen in de Rode Lijst staat beschreven waardoor deze wordt bedreigd in het wild. De type bedreigingen loopt ver uiteen, maar sommige komen vaker voor dan andere en hebben daardoor een grote impact op soorten wereldwijd:

• Verdwijnen en versnipperen van leefgebieden door menselijk handelen (ontbossing en droogleggen van moerassen t.b.v. landbouw, verstedelijking, industrieën)
• Overexploitatie (overbevissing en intensieve jacht)
• Vervuiling
• Uitheemse soorten (door de mens geïntroduceerd)
• Klimaatverandering

Uitgestorven, ernstig bedreigd of kwetsbaar…?

Wetenschappers van IUCN analyseren de gegevens van onderzochte soorten. Op basis daarvan krijgt elke soort een categorie of bedreigingsstatus toegewezen, die aangeeft hoe groot het risico is dat de soort uitsterft. Deze categorieën worden weergegeven in een herkenbare ‘rode druppel’. Hoe minder individuen in het wild, of hoe sneller hun aantal afneemt, des te ernstiger de bedreigde status. Wat elke categorie betekent, lees je hieronder.

Veilig: de soort is wijdverspreid en goed vertegenwoordigd.
Gevoelig: de aantallen nemen af zonder dat de soort daardoor direct in gevaar komt, maar waardoor het risico op bedreiging wel groter wordt.
Kwetsbaar: de soort gaat sterk achteruit en loopt het risico om bedreigd te worden.
Bedreigd: de soort heeft een zeer hoge kans om uit te sterven.
Ernstig bedreigd: de soort heeft een extreem hoge kans om uit te sterven.
Uitgestorven in het wild: er zijn van deze soort alleen nog exemplaren in gevangenschap.

Waarom is de bedreigingsstatus zo belangrijk?

Het toekennen van een bedreigingsstatus in de Rode lijst geeft IUCN de mogelijkheid om te laten zien welke soorten het meeste risico lopen om uit te sterven. Op die manier moedigen ze organisaties aan om de soorten te helpen beschermen. De ‘rode druppels’ van (ernstig) bedreigde soorten is tevens een belangrijk middel richting overheden.

Alle planten en dieren hebben het recht om te overleven. Bovendien hebben wij planten, dieren en de ‘levenloze’ natuur nodig om zelf te overleven. Daarom hebben overheden internationaal afgesproken om (de meest) bedreigde soorten tegen uitsterven beschermen. Ook dierentuinen zoals GaiaZOO spelen een rol in deze bescherming.